Psychoterapeuta prowadzi terapię osób uzależnionych, z zaburzeniami osobowości, chorobami psychicznymi, fobiami, nerwicami; pomaga rozwiązywać problemy małżeńskie, rodzinne, zawodowe za pomocą różnorodnych metod i technik psychoterapeutycznych, indywidualnie lub grupowo w celu modyfikacji zachowań klientów.
Zadania zawodowe:
- nawiązywanie kontaktu z klientem, zapewnianie mu poczucia bezpieczeństwa i komfortu psychicznego;
- przeprowadzanie wywiadu, obserwowanie zachowania, wysłuchanie klienta, zapoznawanie się z jego problemami w przypadku psychoterapii indywidualnej;
- analizowanie przyczyn zaburzeń klienta, dokonywanie diagnozy jego problemów;
- wybór odpowiedniej metody i techniki terapeutycznej do rozwiązania problemów klienta;
- przygotowywanie grupy terapeutycznej do zajęć w przypadku psychoterapii zbiorowej; dobór do grupy terapeutycznej uczestników o określonych cechach;
- przeprowadzanie treningów terapeutycznych dla różnych grup klientów: pacjentów szpitali psychiatrycznych, osób pragnących poprawić swoje relacje z innymi ludźmi, mających problemy emocjonalne, nie radzących sobie w różnych sferach życia;
- wybór odpowiedniej techniki treningu, np. treningu interpersonalnego nakierowanego na kształtowanie dobrych kontaktów międzyludzkich lub techniki poznania samego siebie, rozwoju duchowego lub zawodowego itp.;
- gromadzenie informacji o osobach poddawanych psychoterapii oraz o efektach psychoterapii; współpraca z lekarzami leczącymi pacjentów.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie:
Podstawą wykonywania tego zawodu jest ukończenie studiów magisterskich, najlepiej psychologicznych lub medycznych oraz cyklu szkoleń (np. w ramach szkoły psychoterapiii, studiów podyplomowych) i praktyk psychoterapeutycznych (w tym terapia własna oraz 2-letnia praktyka terapeutyczna pod okiem superwizora), które pozwolą na podejście do egzaminu i uzyskanie certyfikatu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. W Polsce nie istnieje obecnie jeden obowiązujący standard szkolenia psychoterapeutów, jak również żaden z wydawanych certyfikatów (przez 19 stowarzyszeń działających obecnie w kraju) nie jest dokumentem państwowym.
Wymagania psychofizyczne:
Psychoterapeuta powinien charakteryzować się otwartością, empatią, umiejętnością nawiązywania kontaktów i słuchania, cierpliwością, zdolnością koncentracji uwagi, podzielnością uwagi i dobrą pamięcią. Musi być osobą tolerancyjną o dużej dozie obiektywizmu. Praca psychoterapeuty wiąże się z dużą odpowiedzialnością społeczno-moralną, dlatego powinna go cechować dojrzałość, samokontrola i odporność emocjonalna. Jest zobowiązany do przestrzegania tajemnicy zawodowej. Powinien pamiętać o poszanowaniu autonomii klienta i jego prawie do decydowania o sobie, nie może wykorzystywać posiadanej wiedzy do manipulowania innymi osobami. Praca psychoterapeuty to także działalność poznawcza, stąd powinna go cechować wysoka sprawność intelektualna, krytycyzm, pilność i metodyczny styl pracy oraz samodzielność i samodyscyplina.
Przeciwwskazania do wykonywania zawodu:
Czynnikami utrudniającymi pracę w zawodzie są wady i dysfunkcje narządu wzroku niedające się skorygować szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi oraz dysfunkcja narządu słuchu, która nie może być skorygowana aparatem słuchowym. Bezwzględnym przeciwwskazaniem do pracy w tym zawodzie są wszelkie choroby psychiczne i zaburzenia osobowości.
Możliwości i szanse zatrudnienia:
Miejscem pracy psychoterapeuty mogą być publiczne oraz niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej: szpitale, przychodnie zdrowia, poradnie zdrowia psychicznego, ośrodki psychoterapeutyczne oraz inne placówki świadczące pomoc psychoterapeutyczną (ośrodki dla osób bezdomnych, centra interwencji kryzysowych itp.). Psychoterapeuta może również prowadzić działalność terapeutyczną w ramach własnej działalności gospodarczej, spółki cywilnej itp.
Szkoły:
Kształcenie w zawodzie psychoterapeuty w Polsce odbywa się w dwóch standardach:
- polskich stowarzyszeń psychoterapeutycznych skupionych w Polskiej Radzie Psychoterapii. Szkolenie składa się z: 590 godzin kształcenia teoretycznego i umiejętności praktycznych, 100 godzin własnego doświadczenia psychoterapeutycznego w systemie indywidualnym lub grupowym, 150 godzin superwizji, 360 godzin stażu, 2 lata superwizowanej praktyki psychoterapeutycznej.
- Europejskiego Towarzystwa Psychoterapii - szkolenie specjalistyczne uznawane za najbardziej prestiżowe. Składa się na nie: nie mniej niż 700 godzin specjalistycznego praktycznego i teoretycznego szkolenia, własna dwu-trzyletnia psychoterapia odpowiednia dla kierunku psychoterapii, w której odbywa się kształcenie, przynajmniej dwuletni okres superwizowanej praktyki psychoterapeutycznej.
Wykaz stowarzyszeń prowadzących własne szkoły i wydających certyfikaty:
http://www.psychoterapia-polska.org/zawod-psychoterapeuty-w-polsce
Ośrodki szkolące w zakresie psychoterapii rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne:
http://www.ptp.org.pl/modules.php?name=News&file=article&sid=54
Dane kontaktowe:
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W ŁODZI
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Łodzi
Oddział w Piotrkowie Trybunalskim
ul. Wojska Polskiego 2, 97-300 Piotrków Trybunalski
tel. 44 649 60 87, 44 647 74 01
e-mail: cizpt@wup.lodz.pl