Krytyk artystyczny analizuje i ocenia z punktu widzenia określonych wartości poznawczych i estetycznych różne dziedziny ludzkiej działalności artystycznej (literaturę, film, teatr, muzykę, balet, plastykę, fotografię) na podstawie wiedzy zawodowej i metod analizy dzieła właściwych dla danej dyscypliny.
Zadania zawodowe:
- stałe śledzenie wydarzeń artystycznych zachodzących w poszczególnych dziedzinach działalności artystycznej;
- analizowanie dorobku poszczególnych dziedzin działalności artystycznej;
- ocenianie filozoficznej, estetycznej, społecznej i artystycznej wartości dzieł literackich, teatralnych, muzycznych, baletowych, plastycznych, fotograficznych i ich wpływu na rozwój poszczególnych dziedzin działalności artystycznej;
- ocenianie poszczególnych dzieł, zjawisk i wydarzeń artystycznych, zwracanie uwagi na ich nowatorstwo, a również wykrywanie wad i niedociągnięć;
- prezentowanie wartości, norm i postulatów poszczególnych środowisk artystycznych;
- informowanie odbiorców kultury o pojawieniu się nowych twórców i ich dzieł, zjawisk, wydarzeń artystycznych w kraju i zagranicą;
- popularyzowanie poszczególnych dziedzin działalności artystycznej przez publikowanie swoich ocen i recenzji w wydawnictwach książkowych oraz w środkach masowego przekazu;
- udział w imprezach artystycznych (teatr, wystawy, koncerty, targi książki, sesje naukowe);
- kontaktowanie się z twórcami dzieł artystycznych, ze środowiskami twórców w celu lepszego poznania;
- zajmowanie się naukową analizą, opisem i wartościowaniem dzieł artystycznych z poszczególnych dziedzin twórczości artystycznej.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie:
Najważniejszym warunkiem, którego spełnienie umożliwia wykonywanie tego zawodu, jest posiadanie wykształcenia (najlepiej wyższego), związanego z danym obszarem działalności artystycznej. Przeważnie krytykami zostają absolwenci kierunków, które umożliwiają zdobycie obszernej wiedzy z zakresu wybranej dziedziny sztuki, takich jak historia sztuki, muzykologia, filmoznawstwo czy wiedza o teatrze. By zostać krytykiem, należy także doskonale orientować się, co dzieje się na bieżącym rynku fonograficznym, filmowym, książkowym itp.
Wymagania psychofizyczne:
Niezbędne w pracy krytyka artystycznego są uzdolnienia artystyczne, zainteresowania artystyczne i historyczne, a także wrodzona ciekawość motywująca do stałego pogłębiania wiedzy. Bardzo potrzebna jest dobra pamięć, spostrzegawczość, wyobraźnia oraz zdolność dostrzegania niepozornych nawet szczegółów. Konieczne są wytrwałość, cierpliwość i dokładność. Przydatna jest również łatwość nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi. Krytyka powinna odznaczać niezależność opinii i poglądów, obiektywizm i bezstronność, bardzo przydaje się umiejętność planowania i organizowania własnych działań. Dobrego krytyka wyróżniają też umiejętności językowe: lekkość wypowiedzi w mowie i piśmie.
Przeciwwskazania do wykonywania zawodu:
Przeciwwskazaniem zdrowotnym do pracy są przede wszystkim niepodlegające korekcji zaburzenia wzroku i słuchu utrudniające pełny odbiór dzieł kultury i sztuki. Osoby niepełnosprawne z dysfunkcjami kończyn górnych i dolnych czy poruszające się na wózku mogą zajmować się krytyką artystyczną, o ile nie napotkają na bariery architektoniczne.
Możliwości i szanse zatrudnienia:
Miejscem pracy krytyka może być redakcja prasowa, telewizyjna, lub radiowa, krytyk może publikować także na łamach internetu lub wydawać zbiorcze publikacje, analizujące większy okres czasowy lub całą twórczość danego artysty. Często krytycy współpracują także z różnymi redakcjami w charakterze freelancerów.
Szkoły:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Wydział Sztuk Pięknychul. Sienkiewicza 30/32, 87-100 Toruń,
tel. 56 611 38 10
e-mail: piekne@umk.pl
www.art.umk.pl
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Międzywydziałowy Instytut Nauk o SztuceTarg Węglowy 6, 80-836 Gdańsk
tel. 58 301 28 01
e-mail: kontakt@asp.gda.pl
www.asp.gda.pl
Katolicki Uniwersytet Lubelski
Instytut Filologii PolskiejAl. Racławickie 14, 20-950 Lublin
tel. 81 445 44 36
e-mail: rektorat@kul.pl
www.kul.pl
Uniwersytet Łódzki
Instytut Kultury Współczesnejul. Pomorska 171/173, 90-236 Łódź
tel. 42 665 51 33
e-mail: kulturoznawstwo@uni.lodz.pl
www.kulturoznawstwo.uni.lodz.pl
Dane kontaktowe:
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W ŁODZI
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Łodzi
Oddział w Piotrkowie Trybunalskim
ul. Wojska Polskiego 2, 97-300 Piotrków Trybunalski
tel. 44 649 60 87, 44 647 74 01
e-mail: cizpt@wup.lodz.pl