Fizyk medyczny stosuje metody fizyki w technice radiacyjnej w celach medycznych; działa lub doradza w dziedzinie dozymetrii i napromieniania pacjentów w chorobach nowotworowych, stosując złożone procedury fizyczne i techniki medyczne oraz wyposażenie wykorzystujące promieniowanie jonizujące; zapewnia optymalizację i jakość zabiegów; sprawuje kontrolę bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla celów medycznych w dziedzinie radioterapii onkologicznej, diagnostyce obrazowej oraz medycynie nuklearnej, doświadczalnej i klinicznej.
Zadania zawodowe:
Do jego zadań fizyka medycznego należy:
- stosowanie do radioterapii wiązek promieni X, promieni gamma, elektronów, neutronów i cząstek silnie jonizujących oraz promieniowania pochodzącego z zamkniętych źródeł radioizotopowych,
- wykorzystywanie sprzętu służącego do wytwarzania, stosowania i pomiaru promieniowania jonizującego oraz kontrola jakości tego sprzętu,
- ocena jakości obrazów i wyników stosowania tego sprzętu,
- stosowanie w diagnostyce obrazowej wiązek promieni X, promieni gamma z źródeł zamkniętych, ultradźwięków, promieniowania mikrofalowego i pól magnetycznych,
- wykorzystywanie sprzętu służącego do diagnostyki obrazowej oraz kontrola jakości tego sprzętu,
- ocena i kontrola jakości obrazu diagnostycznego uzyskiwanego za pomocą tego sprzętu,
- stosowanie radionuklidów (z wyłączeniem tych w źródłach zamkniętych) do radioterapii i diagnostyki,
- wykorzystanie sprzętu służącego do wytwarzania, stosowania i pomiaru radioinuklidów oraz kontrola jakości tego sprzętu,
- ocena i kontrola jakości obrazu diagnostycznego uzyskiwanego w wyniku stosowania tych radionuklidów,
- ocena dawek i zagrożenia dla personelu i osób postronnych, wynikających ze stosowania źródeł promieniowania jonizującego,
- współpraca z inspektorem ochrony radiologicznej w zakresie fizyki radiacyjnej w radioterapii onkologicznej, w radiodiagnostyce obrazowej, w medycynie nuklearnej,
- stosowanie metod fizyki w badaniach klinicznych, terapii i diagnostyce medycznej, stosowanie metod fizyki w medycznych pracach badawczych.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie:
Zgodnie z przepisami prawa stanowisko fizyka medycznego wymagane jest wszędzie tam, gdzie zakłady opieki zdrowotnej stosują urządzenia z promieniowaniem jonizującym. Aby podjąć zatrudnienie w podmiotach leczniczych, fizyk medyczny musi ukończyć studia magisterskie z zakresu radiologii, diagnostyki elektromedycznej oraz metod radioterapeutycznych. Po ukończeniu tego typu studiów można podjąć studia II stopnia na każdej uczelni wyższej prowadzącej dany kierunek. Podobnie jak lekarz, odbywa 3,5-letnią specjalizację z fizyki medycznej zakończoną egzaminem państwowym – fizyk medyczny.
Wymagania psychofizyczne:
Specyfika tego zawodu wymaga nie tylko znajomości fizyki, na której oparte są metody diagnostyki i terapii, ale również podstaw wiedzy medycznej – anatomii, biochemii, biofizyki oraz najnowszych technologii. Praca fizyka medycznego skupia się przede wszystkim na pracy z pacjentem, dlatego osoba wybierająca ten kierunek musi wykazać się wysokim poziomem empatii i etyki. Osoby chore, z różnymi schorzeniami, potrzebują przekazania w prosty sposób informacji na temat stanu zdrowia czy leczenia, a także wsparcia, co wiąże się z dobrymi umiejętnościami komunikacyjnymi. Praca ta wymaga również odporności na stres oraz cierpliwości.
Przeciwwskazania do wykonywania zawodu:
Przeciwwskazaniem do wykonywania pracy w zawodzie fizyka medycznego jest ograniczona sprawność manualna tj. zręczność rąk i palców, ponieważ wymagane jest obsługiwanie aparatury elektromedycznej. Przeciwwskazaniem są też zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej, równowagi, wady i dysfunkcje wzroku nie dające się skorygować szkłami optycznymi lub soczewkami. Osoby chorujące na alergię i astmę oraz niektóre choroby skóry też nie mogą zostać fizykiem medycznym.
Możliwości i szanse zatrudnienia
Fizyk medyczny może podjąć pracę w szpitalach i specjalistycznych klinikach, laboratoriach medycznych i farmaceutycznych, centrach diagnostyki i terapii laserowej, samodzielnych pracowniach diagnostyki obrazowej, pracowniach elektrofizjologii oraz holterowskich, a także w zakładach diagnostyki i terapii radiacyjnej. Może pracować na różnych stanowiskach związanych z diagnostyką obrazową i elektromedyczną, z radioterapią, medycyną nuklearną oraz densytometrią kości. Świadczyć także usługi doradcze w zakresie technik diagnostyki obrazowej i radioterapii oraz w sektorze marketingu sprzętu medycznego.
Szkoły:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej
kierunek: Fizyka medyczna
ul. Reymonta 19, 30-059 Kraków
tel. 12 617 29 50
e-mail: sekretariat@fis.agh.edu.pl
www.ftj.agh.edu.pl
Uniwersytet Gdański Wydział Matematyki, Fizyki i Informatyki
kierunek: Fizyka medycznaul. Stwosza 57, 80-952 Gdańsk
tel.58 523 20 26
e-mail: dziekmf@ug.edu.pl
www.mfi.ug.edu.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Fizyki
kierunek: Fizyka medycznaul. Umultowska 85, 61-614 Poznań
tel. 61 829 5202
e-mail: fizyka@amu.edu.pl
www.fizyka.amu.edu.pl
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Instytut Fizyki im. Augusta Chełkowskiegokierunek: Fizyka medyczna
ul. 75 Pułku Piechoty 1, 41-500 Chorzów
tel. 32 349 38 75
email: fizyka@us.edu.pl
www.us.edu.pl/instytut/ifiz
Dane kontaktowe:
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W ŁODZI
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Łodzi
Oddział w Piotrkowie Trybunalskim
ul. Wojska Polskiego 2, 97-300 Piotrków Trybunalski
tel. 44 649 60 87, 44 647 74 01
e-mail: cizpt@wup.lodz.pl