Zadania zawodowe asystenta osoby niepełnosprawnej to:
- współtworzenie programów rehabilitacji i pomocy osobie niepełnosprawnej,
- doradzanie w zakresie usług medycznych, rehabilitacyjnych, przekwalifikowania zawodowego, kontaktów społecznych, usług kulturalnych, rekreacji i integracji ze środowiskiem,
- diagnozowanie warunków życia i dążenie do usuwania wszelkiego typu barier (psychologicznych, społecznych, architektonicznych, komunikacyjnych itp.),
- pobudzanie aktywności osoby niepełnosprawnej, jej rodziny oraz najbliższego otoczenia celem udzielania jak najefektywniejszej pomocy,
- planowanie, kontrolowanie, ocenianie indywidualnego programu, planu pomocy osoby niepełnosprawnej,
- włączanie osoby niepełnosprawnej w programy instytucji i placówek świadczących usługi rehabilitacyjne,
- współpraca z mediami ułatwiająca poszukiwanie sponsorów i sojuszników w działaniach na rzecz osób niepełnosprawnych.
Natomiast osobisty asystent osoby niepełnosprawnej to wykonawca woli i poleceń osoby niepełnosprawnej w realizacji jej podstawowych, codziennych czynności. Jego rolą jest pomoc niepełnosprawnym w wykonaniu podjętych już przez nich działań oraz inspirowanie i zachęcanie do aktywności, doradzanie, wsparcie psychicznie i emocjonalne. Asystent osobisty ma być towarzyszem i przyjacielem w nawiązywaniu nowych relacji społecznych. Zakłada się, iż osobisty asystent osoby jest potrzebny nie tylko aktywnym niepełnosprawnym. Osoba niepełnosprawna, która otrzymała asystenta, nie zawsze może podjąć pracę. Jest to proces gdzie osoba niepełnosprawna może potrzebować asystenta tylko podczas zakupów, wyjścia do kina czy na spacer. Dla osoby niewidomej asystent będzie przewodnikiem i lektorem, dla niesłyszącej przede wszystkim tłumaczem. To osoba niepełnosprawna decyduje, kiedy i do jakich czynności potrzebuje asystenta.
Przedstawiony zakres zadań asystenta osoby niepełnosprawnej i osobistego asystenta wskazuje podstawowe różnice pomiędzy zakresem usług dwóch ww. asystentów. Usługi asystenta osoby niepełnosprawnej mają charakter sformalizowany i zostały z góry określone, dotyczą szeroko pojętego włączenia społeczno-zawodowego. Natomiast w przypadku usług asystenta osobistego ich zakres reguluje umowa zawarta pomiędzy ww. asystentem a osobą niepełnosprawną i koncentrują się na pomocy przy codziennych podstawowych czynnościach.