Przedstawiamy wyjaśnienie Ministerstwa Rozwoju - Instytucji Zarządzającej PO WER, dotyczące obowiązku składania oświadczeń o niekaralności przez personel projektu.

Zgodnie z zapisami Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020, podrozdział 6.16 pkt 7 „Osoba dysponująca środkami dofinansowania projektu (tj. osoba upoważniona do podejmowania wiążących decyzji finansowych w imieniu beneficjenta) nie może być prawomocnie skazana za przestępstwo przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, przeciwko wiarygodności dokumentów lub za przestępstwo skarbowe, co beneficjent weryfikuje na podstawie oświadczenia tej osoby przed jej zaangażowaniem do projektu" (dalej: oświadczenie o niekaralności).

Oświadczenie, o którym mowa powyżej, powinno być składane przez każdą z osób stanowiących personel projektu w rozumieniu Wytycznych rozdział 3 pkt 1 lit. s), która dysponuje środkami dofinasowania, przy czym personel projektu to „osoby zaangażowane do realizacji zadań lub czynności w ramach projektu, które wykonują osobiście, tj. w szczególności osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy lub wykonujące zadania lub czynności w ramach projektu na podstawie umowy cywilnoprawnej, osoby samozatrudnione w rozumieniu sekcji 6.16.3 Wytycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby współpracujące w rozumieniu art. 13 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442, z późn. zm.) oraz wolontariuszy wykonujących świadczenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r. poz. 1118, z późn. zm.)". O tym, czy dana osoba stanowi personel projektu świadczyć będzie osobisty charakter wykonywanych przez nią zadań na rzecz projektu, a nie fakt pobierania bądź niepobierania przez nią wynagrodzenia w ramach projektu. Należy zwrócić uwagę, że lista osób dysponujących środkami zależy od projektu (tylko beneficjent wie, kto w ramach jego instytucji posiada stosowne upoważnienia), jednak co do zasady osoby dysponujące środkami dofinansowania projektu są rozliczane w ramach ryczałtowych kosztów pośrednich (np. zarząd, księgowa, koordynator), tj. nie podlega weryfikacji i kontroli ich forma zaangażowania, a także źródło finansowania ich wynagrodzenia.


Do składania oświadczenia, o którym mowa w podrozdziale 6.16 pkt 7 Wytycznych, zobowiązani są wszyscy beneficjenci, również należący do sektora finansów publicznych. W przypadku projektów realizowanych w ramach poddziałania 1.1.1. PO WER przez powiatowe urzędy pracy, które angażują personel na podstawie ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1202, z pożn. zm.) koszty związane w wynagrodzeniem personelu stanowią koszty pośrednie rozliczane ryczałtem. W związku z tym, zgodnie z brzmieniem podrozdziału 8.4 pkt 11 Wytycznych „do personelu projektu zaangażowanego w ramach kosztów pośrednich nie ma zastosowania podrozdział 6.16, za wyjątkiem pkt 7", co oznacza, że również osoby rozliczane w ramach kosztów pośrednich spełniające definicję personelu wynikającą z treści rozdział 3 pkt 1 lit. s) zobowiązane są do złożenia oświadczenia o niekaralności. Niemniej, jeśli personelem projektu rozliczanym w ramach kosztów pośrednich jest pracownik, który nie jest osobą dysonującą środkami dofinansowania, a więc nie podejmuje wiążących decyzji finansowych w imieniu beneficjenta, nie jest on zobowiązany do złożenia oświadczenia, o którym mowa w podrozdziale 6.16 pkt 7 Wytycznych.

W przypadku projektów realizowanych przez powiatowe urzędy pracy, w których osobą podejmującą wiążące decyzje w stosunku do beneficjenta są dyrektorzy, wicedyrektorzy PUPów lub starostowie powiatu, istnieje obowiązek złożenia przez te osoby oświadczenia o niekaralności. Zgodnie z brzmieniem art. 6 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych pkt 2 „pracownikiem samorządowym zatrudnionym na podstawie wyboru lub powołania może być osoba, która (...) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe". W związku z tym, że wymóg niekaralności ww. osób wynika z mocy ustawy, nie jest konieczne składanie przez nie dodatkowego oświadczenia, o którym mowa w Wytycznych.


Jeśli zachodzi w projekcie konieczność złożenia przez osobę upoważnioną do podejmowania wiążących decyzji finansowych w imieniu beneficjenta oświadczenia o niekaralności, powinno to nastąpić najpóźniej w dniu, w którym osoba ta rozpoczęła dysponowanie środkami finansowymi projektu, bez względu na to, czy jej wynagrodzenie jej finansowane ze środków projektu czy też nie.

W całym procesie składania oświadczeń o niekaralności najistotniejsze jest to, aby nie wystąpiła w projekcie sytuacja, w której dojdzie do faktycznego dysponowania środkami finansowymi przez osobę karaną. Jednocześnie w przypadku braku przedmiotowych oświadczeń lub uchybień formalnych z nimi związanych, nieskutkujących jednak wydatkowaniem środków przez osoby nieuprawnione, w opinii IZ PO WER niezasadne jest nakładanie na beneficjentów sankcji finansowych.