Dyspozytor lotniczy pełni nadzór operacyjny nad użytkowaniem statków powietrznych zgodnie z przepisami prawa lotniczego i procedurami organizacji lotniczej lub przewoźnika; wykonuje zadania w zakresie organizacji lotów, pracy załóg statków powietrznych. Monitoruje też prawidłowość przebiegu lotu.
Zadania zawodowe:
Do zadań dyspozytora lotniczego należą:- szeroko pojęte planowanie lotu - wytyczenie trasy (na podstawie map lub przy pomocy programu komputerowego),
- wyznaczenie lotnisk zapasowych,
- weryfikacja ograniczeń trasowych,
- warunków meteorologicznych,
- monitorowanie przebiegu lotu (jeśli na przykład wystąpią niekorzystne zjawiska meteorologiczne, zamknięcie przestrzeni powietrznej dyspozytor lotniczy musi w uzgodnieniu z załogą, reagować na te sytuacje),
- sprawdzenie i/lub uzyskanie zgód ruchowych (tzw. sloty, pozwolenia na przeloty i lądowania),
- w razie znalezienia się statku powietrznego w niebezpiecznej sytuacji, inicjowanie przewidzianych instrukcjami działań odpowiednich służb w celu usunięcia lub zminimalizowania stanu zagrożenia.
Warunki podjęcia pracy w zawodzie:
Wymogi formalne: ukończone 18 lat, korzystanie w pełni z praw publicznych, posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych, niekaralność za przestępstwo skutkująca orzeczeniem zakazu prowadzenia wszelkiego rodzaju pojazdów mechanicznych lub od prowadzenia wszelkiego rodzaju pojazdów w ruchu powietrznym, świadectwo radiotelefonisty w służbie lotniczej, orzeczenie lotniczo-lekarskie klasy 3.Wymagana jest znajomość języka angielskiego odpowiednia dla wykonywania czynności dyspozytora lotniczego.
Wymagana jest praktyka lotnicza:
1) w okresie 3 lat bezpośrednio poprzedzających ubieganie się o wydanie licencji wykonanie w ciągu 2 lat w przewozie lotniczym czynności na następujących stanowiskach:
a) członek załogi lotniczej statku powietrznego
w transporcie lotniczym, LUB
b) meteorolog w organizacji wysyłającej statki powietrzne w transporcie lotniczym, LUB
c) kontroler ruchu lotniczego, LUB
d) inspektor nadzoru technicznego nad dyspozytorami lotniczym,
ALBO
2) w okresie 2 lat bezpośrednio poprzedzających ubieganie się o wydanie licencji, wykonanie czynności asystenta dyspozytora lotniczego w ciągu co najmniej roku, oraz
3) odbycie w ciągu 2 lat od zaliczenia egzaminu praktycznego na licencję dyspozytora lotniczego jednorocznej praktyki w czynnościach dyspozytora lotniczego u przewoźnika lotniczego pod nadzorem upoważnionego dyspozytora lotniczego.
W przypadku ukończenia odpowiedniego szkolenia teoretycznego i praktycznego w ośrodku przeszkalania pilotów licencjonowanych na uprawnienia na typ statku powietrznego oraz szkolenia dyspozytorów lotniczych, potwierdzonego odpowiednimi świadectwami praktyka ww. nie jest wymagana.
Aby zostać dyspozytorem lotniczym, należy zdać przed komisją egzaminacyjną egzamin kwalifikacyjny składający się z części teoretycznej i praktycznej (podlegający opłacie). Ważność licencji FDL wydawanej przez Urząd Lotnictwa Cywilnego jest uzależniona od wyniku okresowego sprawdzenia sprawności psychicznej i fizycznej członka personelu lotniczego (zwykle jest przyznawana na 5 lat).
Wymagania psychofizyczne:
W tym zawodzie niezbędne są zarówno kompetencje miękkie jak i odpowiednie cechy fizyczne związane z wytrzymałością na stres i szybkie tempo pracy. Wymagane są komunikatywność, dokładność, skrupulatność i umiejętność analitycznego myślenia.Stan zdrowia musi odpowiadać wymaganiom w zakresie sprawności psychicznej i fizycznej, określonym i potwierdzonym orzeczeniem o braku przeciwwskazań do wykonywania funkcji członka personelu lotniczego. Sprawność psychiczna i fizyczna członka oraz kandydata na członka personelu lotniczego muszą być zweryfikowane
w trakcie badań lotniczo – lekarskich (III klasy).
Przeciwwskazania do wykonywania zawodu:
Dyspozytor lotniczy większość czasu pracy spędza w pozycji siedzącej (praca przy komputerze). Zaburzenia psychiczne oraz uzależnienia absolutnie dyskwalifikują każdego kandydata. Oprócz tego, choroby organiczne układu nerwowego ujawniające się w postaci trwałych postępujących niedowładów, takie jak np: stwardnienie rozsiane czy stwardnienie powrózków bocznych rdzenia kręgowego. Przeszkodą jest także brak umiejętności rozpoznawania barw.Możliwości i szanse zatrudnienia:
Zatrudnienie można znaleźć zarówno w polskich jak i zagranicznych firmach lotniczych funkcjonujących na polskim jak i międzynarodowym rynku transportu lotniczego.Szkoły:
Zniesione zostały wymagania dotyczące posiadania wykształcenia. Możliwe jest ukończenie szkolenia organizowanego przez firmę szkoleniową.Kursy:
FDS OPS Sp. z o.o.
ul. Janka Muzykanta 60, 02-188 Warszawa
tel. 22 868 60 54
e-mail: szkolenia@fds.aero
www: http://fdsops.com/
PILEUS
ul. Brzozowa 11, 05-807 Podkowa Leśna
tel: 22 393 11 40
e-mail: szkolenia@pileus.eu
www: http://www.pileus.eu
Dane kontaktowe:
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W ŁODZICentrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Łodzi
ul. Wólczańska 49, 90-608 Łódź,
tel. 42 66 30 255, 66 30 273
e-mail: centrum@wup.lodz.pl